30 Μαΐου 1948
Επιμέλεια: Λευτέρης Τηλιγάδας
Στις 30 Μαΐου 1948, o «σφαγέας του Αγρινίου», Γιώργος Τολιόπουλος, τιμάται από το Ελληνικό Κράτος, μεσούντος του εμφυλίου, με την προαγωγή του στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη «λόγω των ηρωικών του πράξεων στο πεδίο της μάχης». Την ημερομηνία αυτή σταματάει η συγκάλυψη των δραστηριοτήτων του από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (Γ.Ε.Σ.) και ξαναρχίζουν οι εγγραφές στο μητρώο του. Η περίοδος από το 1939 έως το 1948 έμενε για πάντα κενή. Ένα χρόνο αργότερα ακολουθεί και δεύτερη προαγωγή του σε συνταγματάρχη.
Πρόσφατα, από τις γραπτές πηγές, τις μαρτυρίες των αγωνιστών της Αντίστασης, αλλά και άλλων προσώπων που μετείχαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στα γεγονότα, ο Τολιόπουλος, παίρνει τη θέση που του ταιριάζει ανάμεσα στους «σφαγείς» του πληθυσμού που αντιστάθηκε στον γερμανοϊταλικό άξονα.
Η ιστορία και η συλλογική μνήμη συγκροτούν την εικόνα ενός ανθρώπου που έδρασε ως διοικητής του τάγματος ασφαλείας στο Αγρίνιο με ιδιαίτερα σκληρό και αδίστακτο, ηθικά και στρατιωτικά τρόπο. Τεκμηριώνεται όλο και πιο πολύ ότι «ήταν υπεύθυνος για τις μαζικές εκτελέσεις στο Αγρίνιο στις 14-4-1944, για την εκτέλεση της Μ. Δημάδη και άλλων, για την βία γενικότερα και την απροκάλυπτη και αγαστή συνεργασία που είχε με τους γερμανούς διοικητές στην περιοχή»[1].
«Επισημαίνεται» σημειώνει η Κων/να Μπάδα, «ότι απέναντι σε αυτήν την στάση ατιμωρησίας που κράτησαν οι επίσημες κυρίαρχες δομές, η κοινωνική μνήμη της πόλης αντιπαραθέτει μια ηθικά προσδιορισμένη κοινωνική τιμωρία του Γ. Τολιόπουλου: «Μπα… δεν του ’καναν τίποτε. Μπήκε ο αντάρτικος στρατός, είχαν συμφωνήσει να μη χυθεί κι άλλο αίμα, παραδόθηκανε, σε λίγο μετά τα Δεκεμβριανά, όλοι έξω κι αυτός… Δεν του μίλαγε κανένας… Εδώ ήταν. Εδώ γύρναγε, σαν το σκυλί, ολομόναχος, ολομόναχος… φόραγε το σακάκι του ανάποδα, σέρνονταν στους δρόμους και ψιθύριζε αλλόφρονας, οι 120, οι 120 ώσπου πέθανε σαν το σκυλί…»[2].
Ο Τολιόπουλος πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου 1962 σε στρατιωτικό νοσοκομείο της Αθήνας.
——————————————————————–
- Ρ. Β. Μπούσχοτεν, Τ. Βερβενιώτη, Ε. Βουτυρά, Β. Δαλκαβούκης, Κ. Μπάδα (επιμ.), Μνήμεςκαι λήθη του Ελληνικού Εμφύλιου Πολέμου, Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2008 σ. 115-116. | 2. Κωνσταντίνα Μπάδα, Κατοχή – Αντίσταση – Εμφύλιος: Η Αιτωλοακαρνανία 1940 – 50, Αθήνα, Παρασκήνιο, Ιούνιος 2010, σελ. 450 451
Φωτογραφία εξωφύλλου: Ο Τολιόπουλος 6ος από δεξιά στην κεντρική πλατεία του Αγρινίου. Μαθητική παρέλαση για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1944. (Πηγή Αρ. Μπαρχαμπά, Το Αγρίνιο Κάποτε, Αθήνα, Ergo, 2003, σελ. 345).
