Μ. ΒΟΥΡΓΑΝΑ: Εγώ θα ήθελα να σας ρωτήσω σε σχέση με την πορεία των καθαρών δαπανών που μας είπατε όλα αυτά τα νούμερα. Από ό,τι καταλαβαίνουμε για το 2026 δεν υπάρχει έξτρα κάποιος χώρος για πρόσθετες δαπάνες, για φοροελαφρύνσεις, ή κάποιες άλλες παρεμβάσεις και ό,τι γίνει θα γίνει το ’27, σωστά;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Η κυβέρνηση πήρε μια απόφαση στη ΔΕΘ να εξαγγείλει μέτρα. Πραγματικά το έχουμε αναφέρει πολλές φορές, στο όριο του δείκτη δαπανών όπως έχει διαμορφωθεί και είναι η προβολή. Συνεπώς, αυτή τη στιγμή αυτό βλέπουμε. Και με τα τωρινά δεδομένα, μέχρι και ό,τι δεδομένα έχουμε και προβολές, υπάρχει επιπλέον χώρος για το ’27. Αυτό βλέπουμε. Επομένως, αυτή είναι η εικόνα. Υποθετικά δεν μπορούμε να πούμε κάτι άλλο, αλλά αυτή είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή. Ευχαριστώ.
Κ. ΤΣΑΒΑΛΟΣ: Επειδή δεν διαβάσαμε ακόμα τα στοιχεία, σε σχέση με το προσχέδιο έχουμε κάποια σημαντική αλλαγή στα μεγέθη, κύριε Υπουργέ;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Είναι πολύ μικρές οριακές, με κάποια σαν updates του τελευταίων ημερών, μηνών, βάσει τα στοιχεία εσόδων κτλ., αλλά της τάξης των … άμα δείτε τις πρωτογενείς, νομίζω 20-30 εκατομμύρια, πολύ μικρές διαφορές.
Κ. ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ: Εγώ απλώς να προσθέσω σε σχέση και με τις δύο τελευταίες ερωτήσεις. Αφ’ ενός σε σχέση με την πρώτη, ότι ο στόχος μας πάντα είναι σε μία αποτύπωση που είναι ο Προϋπολογισμός, να τα πηγαίνουμε ακόμη καλύτερα στην πορεία εμείς οι ίδιοι με τις δυνάμεις μας και τις δυνατότητές μας.
Και υπήρχαν χρονιές κατά τις οποίες οι προβλέψεις ήταν χαμηλότερες, όμως με τις ξένες επενδύσεις που ήρθαν και τις κινήσεις που έγιναν, πετύχαμε καλύτερα αποτελέσματα στην πορεία. Το ίδιο, λοιπόν, ισχύει για όλα συνολικά και ο υποφαινόμενος και ο Υφυπουργός και η Γενική Γραμματέας έχουμε μια έντονη προτίμηση στη λέξη «να» από τη λέξη «θα». Οπότε, υπό αυτή την έννοια, ο στόχος μας είναι να δείχνουμε αποτελέσματα και μεταβολές στην πορεία.
Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, εγώ θέλω να υπογραμμίσω πάλι αυτό το οποίο είπα πριν, με αφορμή την ερώτησή σας, σε σχέση με το χρέος. Είναι η κατάκτηση μιας γενιάς ότι το χρέος πέφτει σε αυτά τα επίπεδα. Και με βάση αυτά τα στοιχεία έχουμε έναν δεδηλωμένο στόχο πολύ σύντομα να πάψουμε να είμαστε η πιο χρεωμένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με όρους χρέους προς ΑΕΠ.
Το σε ποια χρονιά αυτό ακριβώς θα το πετύχουμε συναρτάται και από τις επιδόσεις των άλλων χωρών. Δεν μπορούμε, δηλαδή, με ασφάλεια να σας πούμε αυτό θα γίνει το ’26, αυτό θα γίνει το ’27. Αλλά σίγουρα αυτή η πορεία αποκλιμάκωσης που είδατε πίσω σας δείχνει ότι αυτή η κατάκτηση θα έχει γίνει. Και θα επαναλάβω μια φράση που έχω χρησιμοποιήσει πολλές φορές. Δεν θέλουμε αυτή η γενιά να περάσει το λογαριασμό στην επόμενη όπως έκαναν οι προηγούμενες. Και επιτρέψτε μου να το επαναλάβω.
Κ. ΤΣΑΒΑΛΟΣ: Σε τι βαθμό μπορεί να επηρεαστεί ο Προϋπολογισμός εάν χάσουμε μια δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Να εξηγήσω λίγο να ξέρουμε πώς λειτουργεί. Τα έσοδα που λαμβάνουμε από τα ευρωπαϊκά ταμεία και για το ΕΣΠΑ και από το Ταμείο Ανάκαμψης μετρούν αφαιρετικά του στόχου δαπανών. Είναι οι δαπάνες μείον τα έσοδα που παίρνεις από την Ευρώπη και τι κάνεις; Ο προϋπολογισμός επηρεάζεται σε ποια περίπτωση; Αν τα δαπανήσεις χωρίς να τα εισπράξεις.
Άρα, να το πω έτσι. Καλά δεν υπάρχει ενδεχόμενο τέτοιο. Νομίζω και μετά την τελευταία αναθεώρηση δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά είναι πολύ δύσκολο. Αλλά ας πούμε στο υποθετικό σενάριο ότι χάνεις κάποια ευρώ, κάποιο ποσό, δεν το δαπανάς. Αν το δαπανήσεις, μετά είναι από δικούς σου πόρους. Αυτό. Αυτή είναι η διαφορά.
Κ.ΚΕΤΣΙΕΤΖΗΣ: Θα επιμείνω λίγο στις δαπάνες και στην πορεία των πρωτογενών δαπανών. Θέλω να κάνω μια ερώτηση. Επειδή είπατε και εσείς όπως είναι η εικόνα σήμερα, θα ήθελα να ρωτήσω από την εκτέλεση του ’25, δεν υπάρχει κάποιο ποσοστό των εσόδων το οποίο θα μπορέσει να χαρακτηριστεί μόνιμου διαρθρωτικού χαρακτήρα και να μπορέσει να ανοίξει το δρόμο;
Και ρωτάω κυρίως αυτό κύριε Υπουργέ, γιατί υπάρχουν και κάποιες εκκρεμότητες τις οποίες έχουν αφήσει και κυβερνητικά στελέχη, όπως μέτρα για το στεγαστικό επιπλέον, ή το βιομηχανικό ρεύμα, πράγματα τα οποία περιμένουμε να ανακοινωθούν. Ευχαριστώ.
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Κατ’ αρχήν να αναφέρω ότι όλα τα έσοδα μέχρι και τον Οκτώβριο έχουν ποσοστικοποιηθεί, έχουν συμφωνηθεί και με την Κομισιόν και ό,τι μπορούσε να μετρήσει ως DRM που λέμε, ενεργητικό μέτρο εσόδων, έχει μπει.
Άρα και η προβολή του έτους. Άρα δεν περιμένουμε κάτι ουσιαστικό από εκεί. Έχουμε πραγματικά κάνει πάρα πολλή δουλειά για να καταφέρουμε να ανακοινώσουμε και να υλοποιήσουμε όλα αυτά τα μέτρα. Έχουν μπει μέσα. Τώρα για μέσα στο ’26, αν έρθουν κάποια άλλα μέτρα, κάποια άλλα έσοδα ενεργητικά, είναι άλλο. Αλλά του ’25 έχουν ουσιαστικά μπει μέσα στην εκτίμηση μέχρι και του Οκτωβρίου τα στοιχεία. Δηλαδή τι να λέμε!
Κ. ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ: Εγώ θα πω μια φράση σε αυτό. Ό,τι βλέπετε εδώ είναι πλήρως αποτυπωμένο στους αριθμούς στο πλαίσιο συγκεκριμένου χώρου, όπως υφίσταται και όπως και εσείς πολύ σωστά τον διαβάζετε.
Άρα, αντιλαμβάνομαι ότι ψάχνετε την είδηση. Δεν πρόκειται όμως αυτή η είδηση να δοθεί σήμερα υπό την έννοια που τη ρωτάτε. Εγώ θα πω μόνο ότι και ο Πρωθυπουργός έχει αποδείξει ότι έχει τη βούληση για ενεργό στήριξη της κοινωνίας όποτε και αν απαιτείται και το οικονομικό επιτελείο έχει αποδείξει ότι μπορεί να δρα καινοτόμα και ευέλικτα. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία, ο χώρος, είναι όλα αυτά που αποτυπώνονται σήμερα εδώ σε αυτή την παρουσίαση και σε αυτό το κείμενο. Και μένουμε σε αυτά για την ώρα.
Κ. ΠΛΑΝΤΖΟΣ: Ευρύτερα όμως από το θέμα του προϋπολογισμού, ήθελα να ρωτήσω με βάση και τις επιδόσεις προφανώς των προϋπολογισμών των τελευταίων ετών, έχει αναπτυχθεί μια σειρά δημοσιευμάτων που φέρουν το πρόσωπό σας, κύριε Υπουργέ, κύριε Πιερρακάκη, για υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου του Eurogroup. Εάν μπορείτε να σχολιάσετε για τα δημοσιεύματα και αν υπάρχει διαδικασία που κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Ευχαριστώ.
Κ. ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ: Τέσσερις σκέψεις θα μοιραστώ με αφορμή την ερώτησή σας.
Πρώτη σκέψη: Είναι εξαιρετικά τιμητικό νομίζω για τη χώρα μας, αν το σκεφτεί κανείς δέκα χρόνια μετά το ρίσκο της Ελλάδας να φύγει παραλίγο από το ευρώ – όπου υπήρχε για πολλούς από εμάς η έννοια «μένουμε Ευρώπη» – το πώς αναδύεται το όνομα της Ελλάδος ως μιας υποψήφιας χώρας για την προεδρία ενός τόσο σημαντικού ευρωπαϊκού θεσμού όπως το Eurogroup. Ενός θεσμού, που και στη χώρα μας τα δύσκολα χρόνια, βιώσαμε τον ρόλο τον οποίο παίζει.
Και αυτό από μόνο του εγώ θα έλεγα ότι είναι τιμητικό. Δείχνει την τεράστια απόσταση που έχει διανύσει η χώρα αντικειμενικά. Και μόνο που υπάρχει αυτή η συζήτηση – και σίγουρα είναι κάτι το οποίο μας ικανοποιεί – μας δίνει συνολικά ώθηση για να κάνουμε ακόμα περισσότερες αλλαγές, να πάμε τη χώρα μας ακόμα περισσότερο μπροστά.
Η δεύτερη σκέψη αφορά τον απερχόμενο Πρόεδρο, τον Paschal Donohoe, ο οποίος ήταν ένας εξαιρετικός Πρόεδρος του Eurogroup, ένας φίλος και για τη χώρα μας, εγώ θα σας πω, και ένας προσωπικός μου φίλος. Τον εκτιμούμε πάρα πολύ, έπαιξε καταλυτικό ρόλο συνολικά για την Ευρώπη με τον τρόπο ηγεσίας του, με διαπραγματεύσεις οι οποίες πολλές φορές δεν γίνονται με ανοιχτές τις κάμερες, αλλά με ζητήματα τα οποία πρέπει να λυθούν όχι απλώς σε ώρες, αλλά σε λεπτά. Ο Paschal έπαιξε αυτό το ρόλο καταλυτικά και σημαντικά και θέλω να το υπογραμμίσω.
Τρίτον, το Eurogroup παίζει πάρα πολύ μεγάλο ρόλο. Εμείς το μάθαμε, στην Ελλάδα ξέρετε περισσότερο, τα δύσκολα χρόνια των Μνημονίων. Παίζει έναν τεράστιο ρόλο για το πώς θα πάει η Ευρώπη συνολικά μπροστά. Έχουμε αυτή τη στιγμή μπροστά μας ανοιχτά άπειρα ζητήματα, με πιο χαρακτηριστικό την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, αυτό που παλιά λέγαμε Ένωση Κεφαλαιαγορών, Τραπεζική Ένωση, όλα αυτά συναπαρτίζουν την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων. Έχει πάρα πολλές άλλες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν συνολικά στις οικονομίες των χωρών της Ευρωζώνης. Οι τεχνολογικές αλλαγές παίζουν πλέον τεράστιο ρόλο στην οικονομία, το πώς τα ενσωματώνουμε, λοιπόν, αυτά στον μεταξύ μας διάλογο, στην οργάνωση αυτών των συζητήσεων, τι κάνει το ECOFIN, τι κάνει το Eurogroup, πώς αυτά τα δύο δρουν συμπληρωματικά και όχι εναλλακτικά, όλα αυτά είναι θέματα που πρέπει όλοι οι Υπουργοί Οικονομικών το επόμενο διάστημα να τα συζητήσουμε.
Και εδώ θα σας πω ότι η Ελλάδα έχει μια πολύ μεγάλη αξιοπιστία στο τραπέζι λόγω της μεγάλης πορείας που έχουμε διανύσει και που περιεγράφη πριν και από εσάς στην ερώτησή σας. Λένε σε μια φράση που είναι για νέους συγγραφείς μια σύσταση: «Δείξε, μη λες». Εμείς δείξαμε όλα αυτά τα χρόνια, όχι μόνο σε δημοσιονομικό επίπεδο και σε μεταρρυθμιστικό επίπεδο, ειδικά για την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, εγώ θα σας πω ότι καλά-καλά χθες η κίνηση που ολοκληρώθηκε με τη Euronext είναι μεγάλο κομμάτι, είναι μια ψήφος εμπιστοσύνης δική μας προς την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων.
Οι κινήσεις που γίνονται στο τραπεζικό σύστημα, το ίδιο. Πιστεύουμε σε μια μεγαλύτερη ενιαία Ευρώπη και το δείχνουμε στο πεδίο. Και έτσι, ανεξάρτητα από το εδώ και το τώρα αυτής της συζήτησης, αυτό παίζει μεγάλο ρόλο για την ελληνική θέση συνολικά στο πώς όλα αυτά τα ζητήματα και όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα εξελιχθούν.
Τέταρτη παρατήρηση και τελευταία: οποιαδήποτε άλλη συζήτηση είναι εξαιρετικά πρόωρη. Θα υπάρξουν διαδικασίες, θα υπάρξουν αρχαιρεσίες, θα γίνουν οι σχετικές διαβουλεύσεις του Eurogroup σε επίπεδο Υπουργών Οικονομικών, θα γίνουν de facto διαβουλεύσεις σε επίπεδο ηγετών κρατών και Κυβερνήσεων, και εμείς θα έχουμε και μια συζήτηση εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Όταν φτάσει εκείνη η ώρα, θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι για εμάς τώρα σημασία έχει να κάνουμε τη δουλειά μας, να την κάνουμε καλά. Σήμερα είμαστε εδώ για να συζητήσουμε έναν προϋπολογισμό που είναι τόσο κοινωνικός όσο και αναπτυξιακός και αντανακλά όλες αυτές τις κατακτήσεις που ανέφερα πριν και αντανακλά και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας και την πολλή δουλειά που εκκρεμεί ακόμη να γίνει.
Οπότε θα το αφήσουμε εκεί για την ώρα και θα πω ότι η ελληνική οικονομία συνεχίζει και κινείται με αυτοπεποίθηση και το ίδιο θα πρέπει να γίνει συνολικά στην Ευρώπη.
Κ. ΔΑΥΛΟΣ: Συγχωρέστε με μετά από όλη αυτή την ευρωπαϊκή λογική που εγώ θα σας φέρω πιο χαμηλά πίσω στην Ελλάδα, ίσως επειδή δεν έχω δει τα στοιχεία ακόμα, αλλά δεν άκουσα κάτι για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γκρινιάζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση ότι τους στέλνετε -το κράτος, όχι εσείς- υποχρεώσεις και δεν στέλνει και τις ανάλογες δαπάνες, προκειμένου να τις φέρουν εις πέρας. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό; Ευχαριστώ πολύ.
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Βεβαίως, κατ’ αρχήν έχει επικοινωνηθεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχουμε σημαντική αύξηση και το ’25 και το ’26 στους ΚΑΠ θα δείτε μέσα στον προϋπολογισμό τα ποσά. Έχουν επικοινωνηθεί, τα γνωρίζουν και οι Δήμοι και οι φορείς. Αυτοί καλύπτουν πλήρως τις αυξήσεις δημοσιονομικού κόστους και άλλα προγράμματα όπως το «Βοήθεια στο σπίτι», μεταφορά μαθητών για τις Περιφέρειες κτλ., έχουμε αναλύσει πάρα πολύ τα στοιχεία και μάλιστα θα δείτε και ένα άλλο στοιχείο, αυξάνεται και το πλεόνασμα των ΟΤΑ του χρόνου. Γιατί και αυτή η χορήγηση για να καλύψει πλήρως, να θυμίσω ότι κάναμε πλήρη κάλυψη του τέλους ταφής, ληξιπρόθεσμα έκτακτη δόση, πέρυσι. Φέτος έχουμε διαδοχικές αυξήσεις έκτακτων ενισχύσεων μέσω των ΚΑΠ και θα δείτε και την αύξηση των ΚΑΠ στα στοιχεία του προϋπολογισμού που είναι πάνω από 100 εκατομμύρια για το 2026 σε σχέση με το 2025.
Γ. ΠΑΠΠΟΥΣ: Για να το κάνουμε καθαρό: το 2026 μηδέν χώρος, το 2027 γύρω στο 1 με 1,1 δισ. και το 2028 άλλα 300 εκατομμύρια ευρώ; Αν η Commission δεχθεί ότι τα μέτρα φοροδιαφυγής αποδίδουν περισσότερο, θα δημιουργηθεί και περισσότερος χώρος και πότε;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Ο χώρος για το 2026, ξαναείπαμε, αυτή τη στιγμή η προβολή είναι ότι τον έχουμε εξαντλήσει με βάση το δείκτη δαπανών. Από εκεί και πέρα, αν έχουμε περισσότερα ενεργητικά μέτρα εσόδων και μειώσουμε δαπάνες σε άλλους τομείς, μπορείς να μεταφέρεις το μείγμα πολιτικής σου ουσιαστικά.
Τώρα, για να ξέρουμε πώς δουλεύει, πρέπει είτε να έχεις περισσότερα ενεργητικά μέτρα εσόδων, είτε μείωση άλλων δαπανών. Αυτό είναι, έτσι δουλεύει ο δείκτης.
Τώρα, ξαναλέω, δεν είπε κανείς για 1 δισ. ευρώ, για να είμαστε ξεκάθαροι. Τα λόγια μου είναι πολύ προσεκτικά: έως 800 – 900 εκατομμύρια και δεν είναι μόνο για μέτρα. Είναι για αυξήσεις επενδύσεων του κράτους και πιθανώς και κάποια νέα μέτρα. Έχουμε ήδη 2 δισ. ευρώ μέτρα εξαγγείλει για το ’27, να είμαστε πολύ προσεκτικοί τι λέμε.
Και επίσης θέλω να ξέρετε ότι και την επόμενη εβδομάδα η Commission που θα βγάλει το Autumn Package έτσι λέγεται, δείτε και το δείκτη δαπανών που υπολογίζει και θα καταλάβετε ότι βρισκόμαστε στο όριο.
Γ. ΨΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ για την παρουσίαση, πολλά πράγματα φαίνονται να βαίνουν καλώς. Θέλω να ρωτήσω τον κ. Υπουργό για ένα δομικό θέμα του προϋπολογισμού, όχι για τις άμεσες πολιτικές επιλογές. Περίπου τα 2/3 του προϋπολογισμού είναι για τις κοινωνικές δαπάνες και τους μισθούς του Δημοσίου και μόλις το 1/3 δίνεται στους πιο παραγωγικούς τομείς.
Θέλω να ρωτήσω πώς βλέπετε την επίδραση αυτού του φαινομένου, ποια είναι η επίδραση του φαινομένου αυτού στον ρυθμό ανάπτυξης και πώς βλέπετε να διαμορφώνεται αυτή η δυναμική διαχρονικά. Η διαχρονική πορεία των συντάξεων που είδαμε, δεν είναι ευνοϊκή.
Και μια ερώτηση για τον κ. Πετραλιά. Επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συνεισφέρουν πλέον στην Άμυνα της Ουκρανίας, η Commission έχει ζητήσει από τα κράτη – μέλη να δουν πώς θέλουν να χρηματοδοτήσουν και να συνεισφέρουν 90 δισ. για τα επόμενα δύο χρόνια, τουλάχιστον. Η ελληνική συμμετοχή έχει συνυπολογιστεί; Ευχαριστώ.
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Κατ’ αρχήν ως προς το δεύτερο κομμάτι, γνωρίζουμε τις προτάσεις, έχει δώσει τρία options η Commission για να επιλέξουν τα κράτη – μέλη. Ουσιαστικά, άμα δείτε τα δύο από αυτά -μάλλον είναι τέσσερα options, η δεύτερη option έχει δύο κατηγορίες- είναι δάνεια χωρίς να έχουν άμεσο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, δεν επηρεάζουν δηλαδή δημοσιονομικά άμεσα. Ειδικά η τρίτη option, που είναι τα repatriation loans, ξέρετε σε τι αναφέρεται, είναι δάνεια χωρίς να επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Αυτό είναι μια διαβούλευση την οποία θα δούμε πώς θα εξελιχθεί.
Αυτή τη στιγμή στις προβλέψεις του προϋπολογισμού, να πω κάτι γι’ αυτό, μπαίνουν τα EU contributions έτσι λέγεται οι αποδόσεις που δίνει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2026 που ψηφίστηκε αυτές τις ημέρες. Αυτές, όπως θα δείτε, εξαιτίας και της αποπληρωμής του Ταμείου Ανάκαμψης από την Ευρώπη και των υποχρεώσεων που έχουμε από τα άλλα προγράμματα του MFF και της Ουκρανίας, είναι περίπου 450 εκατομμύρια παραπάνω του ’26 από το ’25 οι αποδόσεις της Ελλάδος προς την Ευρώπη.
Άρα, έχουν ληφθεί υπόψη οι προβλέψεις του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που με βάση το ΑΕΠ κάθε χώρας, ξέρει πόσα πρέπει να δώσει. Αυτό μπαίνει μέσα και αυτή είναι και η πρόβλεψη.
Τώρα, αν γίνει κάποια άλλη συμφωνία για επιπλέον χρηματοδότηση της Ουκρανίας, θα ληφθεί σε κεντρικό επίπεδο της Ευρώπης και θα δούμε τις κατανομές μεταξύ χωρών, αλλά υπάρχουν και επιλογές που δεν έχουν δημοσιονομική επιβάρυνση άμεση.
Όσον αφορά τα 2/3 τώρα που έχουμε πλήρη εικόνα του προϋπολογισμού, κοιτάτε τα 80 δισ. ευρώ του Κρατικού Προϋπολογισμού. Σας ανέφερα γενικές δαπάνες του κράτους, είναι 130 δισ. ευρώ. Οι συντάξεις, λοιπόν, είναι 35 δισ. ευρώ και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων είναι 24-25 δισ. ευρώ. Άρα είμαστε στα 60 δισ. ευρώ από τα 130 δισ. ευρώ αυτά τα δύο που αναφέρετε. Για να έχουμε την εικόνα, γιατί πολλοί κοιτάνε μόνο τις δαπάνες του κράτους, δεν κοιτάνε των φορέων από κάτω, τα Νοσοκομεία είναι από κάτω στους από κάτω πίνακες και πρέπει να δεις τα 130 δισ. ευρώ. Άρα ναι, το δημογραφικό είναι ένα πρόβλημα ….
Γ. ΨΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Συγνώμη, το μέτρησα σε σύγκριση με το κομμάτι του προϋπολογισμού που βγαίνει από τον Έλληνα φορολογούμενο, που είναι τα 98.
Θ.ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Ναι, κεντρική διοίκηση. Γενικά τα έσοδα του προϋπολογισμού τα συνολικά είναι 129 δισ. και οι δαπάνες 130. Σας λέω την εικόνα. Από την οποία 35 δισ. ευρώ και 25 δισ. ευρώ, τα 60 δισ. ευρώ περίπου είναι οι μισθοί και οι συντάξεις.
Κ. ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ: Εγώ να συμπληρώσω σε σχέση με αυτό στην ευρύτερη εικόνα, γιατί σας ανέφερε ο Υφυπουργός τα στοιχεία σε σχέση με το ποιος είναι ο παρονομαστής, όπως τον αποτυπώνουμε εμείς στον προϋπολογισμό. Θα σας έλεγα ότι υπάρχουν ευρύτερα στοιχεία για την ελληνική οικονομία τα οποία μας ικανοποιούν, στοιχεία τα οποία νιώθουμε ότι έχουμε βελτιώσει πολύ τις επιδόσεις μας και στοιχεία τα οποία συνιστούν προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, αν έπρεπε να τα χωρίσω σε τρεις κατηγορίες.
Η Ελλάδα έχει πετύχει μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική διόρθωση, νομίζω αυτό είναι αδιαμφισβήτητο και από τον πιο σκληρό κριτή που έχει κανείς απέναντί του. Αυτό βιώνουμε πανευρωπαϊκά στις συζητήσεις που κάνουμε, είτε μιλάμε για τα πλεονάσματα, είτε μιλάμε για την αποκλιμάκωση του χρέους. Αυτό που λέγαμε το 2008, αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που πρέπει να γίνει στην Ελλάδα, το μοντέλο που απέτυχε το 2008, ποιο ήταν; Αυτό που είναι τελείως βασισμένο στην κατανάλωση.
Άρα, τι λέγαμε τότε; Πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις προς ΑΕΠ και πρέπει να αυξηθούν οι εξαγωγές προς ΑΕΠ. Αυτό σας απαντώ ότι είναι σε μια διαδικασία επίλυσης χωρίς να έχει επιλυθεί πλήρως. Δηλαδή, εξαγωγές προς ΑΕΠ 2008 ήταν κάπου στο 20%, τώρα είμαστε χοντρικά στο 42% το τελευταίο διάστημα. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 51%, άρα καλύπτουμε την απόσταση, αλλά δεν την έχουμε καλύψει πλήρως. Επενδύσεις προς ΑΕΠ το ίδιο με πολύ καλές επιδόσεις, ήταν 11% το 2019, 21% ευρωπαϊκός μέσος όρος.
Έχουμε δύο τεράστιες προκλήσεις μπροστά μας, τις οποίες καλούμαστε να υπερβούμε και οι οποίες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Υπάρχει μια πρόκληση που είναι αυτή που είπε ο Υφυπουργός στο δημογραφικό. Γιατί; Γιατί η κάμψη στον πληθυσμό επιβραδύνει την οικονομική επίδοση, όχι μόνο σε εμάς, είναι συνολικό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Και αυτό έρχεται και αλληλεπιδρά με την πρόκληση παραγωγικότητας, υπό την έννοια του ότι θέλουμε διαρκώς να βελτιώνουμε την παραγωγικότητα στην οικονομία για να μπορεί να υπερβαίνει αυτόν τον αρνητικό άνεμο που έχουμε μπροστά μας από το δημογραφικό.
Το δημογραφικό όμως είναι ένα πρόβλημα το οποίο ήδη υφίσταται στην Ελλάδα και βλέπετε ότι με δεδομένο το ότι υπάρχει, καταφέρνουμε και κατακτούμε αυτόν τον ρυθμό ανάπτυξης ως πρόβλεψη για του χρόνου. Όταν κάναμε τις ασκήσεις με τον κ. Πετραλιά για τα μέτρα της ΔΕΘ. βλέπαμε ότι τα μέτρα της ΔΕΘ. θα έχουν πρόσθετη επίδραση στην οικονομία 0,6%. Από το 2,4% που βλέπετε, το 0,6% έρχεται από τα μέτρα της ΔΕΘ. Αυτό γιατί σας το αναφέρω; Και τα μέτρα της ΔΕΘ. έχουν το δημογραφικό στον πυρήνα τους. Ποτέ κανείς μας δεν θα τολμούσε να ισχυριστεί ότι μια φορολογική μεταρρύθμιση θεραπεύει το δημογραφικό πρόβλημα στην ελληνική ή και σε οποιαδήποτε οικονομία.
Αλλά όπως έλεγα τότε, αναγνωρίζει το πρόβλημα και συμβάλλει στη διαχείριση του προβλήματος. Και αναφέρω το 0,6% για έναν πρόσθετο λόγο πέρα από τη στόχευση: Για το ότι είναι στο χέρι μας πολλά πράγματα που κάνουμε, είτε πρόκειται για κάθετες κλαδικές μεταρρυθμίσεις, είτε πρόκειται για οριζόντιες πολιτικές στη φορολογία, είτε πρόκειται για διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές, οι οποίες μπορούν να παίξουν πάρα πολύ θετικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην προσέλκυση επενδύσεων, στο χέρι μας είναι να δημιουργούμε την ανάποδη κίνηση, τον ανάποδο άνεμο και να σηκώνει τον στόχο της ανάπτυξης στη χώρα μας.
Άρα υπάρχουν προβλήματα που έχουμε μπροστά μας, όπως αυτό που περιγράφετε. Αν με ρωτάτε αν με προβληματίζει, ήταν η ερώτησή σας, η δουλειά μου είναι να με προβληματίζει. Προφανώς όλα τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν μπροστά μας, μας προβληματίζουν. Η δουλειά μας επίσης όμως είναι να μην τα καταγράφουμε απλώς, να δημιουργούμε τις αντίρροπες δυνάμεις και τις αντίρροπες προϋποθέσεις. Κατ’ αρχήν αυτό το κείμενο το κάνει.
Κατά δεύτερον, όλες οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει συνολικά στο τρίγωνο: δημοσιονομική εξυγίανση – τραπεζική εξυγίανση – μεταρρυθμίσεις στο σύνολο της οικονομίας, πάνε προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό πάνε να θεραπεύσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Επίσης νομίζω ότι η πρόκληση μπροστά μας είναι μεγάλη, πρέπει να συνεχίσουμε.
Ν. ΜΠΑΣΔΕΚΗ: Για τους χαμηλόμισθους πολίτες που ζουν με 900 ευρώ το μήνα, πόσο τοις εκατό πιστεύετε ότι μπορείτε να βελτιώσετε την οικονομική τους δυνατότητα το 2026;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Έχουμε στη σελ. 195 του προϋπολογισμού τη μείωση του ποσοστού φτώχειας ανά κατηγορία πολίτη, το αναφέραμε και στη συζήτηση του προσχεδίου στη Βουλή και έχει ενδιαφέρον. Το μέσο ποσοστό φτώχειας είναι 16,9% στη χώρα, αυτά είναι τα στοιχεία αυτή τη στιγμή, η βάση μας. Ο νέος, όμως,15 έως 21 ετών, έχει ποσοστό φτώχειας 22%. Αυτό το 22% θα μειωθεί κατά 2,2% με τις φορολογικές παρεμβάσεις και τα μέτρα που παίρνουμε σε αυτόν τον Προϋπολογισμό, με την αύξηση του κατώτατου.
Σε κάποιον με δύο παιδιά και ποσοστό φτώχειας 15%, ο μέσος όρος θα μειωθεί κατά 1,5%. Σε οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά, όπου το ποσοστό φτώχειας είναι υψηλότερο, στο 24,8%, θα υπάρξει μείωση κατά 3,3%. Δείτε το στη σελ. 195 έχει ενδιαφέρον, ήταν και στο draft budgetary plan τα σχετικά ποσοστά.
Θέλω να αναφέρω μια παρατήρηση σε σχέση με πριν. Στο πολυετές δημοσιονομικό προγραμματισμό που θα δείτε και την άλλη εβδομάδα, πέρα από το βασικό του στοιχείο που είναι η μείωση του χρέους, το 119% για το 2029 είναι εντυπωσιακό ποσοστό. Να θυμίσω ότι στο μεσοπρόθεσμο που δημοσιεύσαμε πέρυσι, υπολογίσαμε ποσοστό 130%, όχι εμείς αλλά η Commission. Το 2029 θα είναι τεράστια η πτώση και θα είναι ακριβώς αποτέλεσμα της μείωσης των spreads. Θα δείτε και άλλες διαφορές, έχει μειωθεί πολύ η δαπάνη των τόκων. Γιατί έχει μειωθεί η δαπάνη των τόκων; Γιατί κάνουμε πληρωμές στον GLF. Αυτό βελτιώνει το συνολικό αποτέλεσμα και μειώνει το χρέος. Άρα, όλο αυτό δουλεύει εξαιρετικά αυτή τη στιγμή.
Και καλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης σε σχέση με αυτούς που προβλέπουμε στο μεσοπρόθεσμο. Να θυμίσω λίγο τα νούμερα, γιατί και η Επιτροπή έβγαλε τη Δευτέρα πρόβλεψη για το 2027, 1,7% αν θυμάστε ρυθμό ανάπτυξης προέβλεψε στις φθινοπωρινές. Η αλήθεια είναι ότι όντως το 2027, υπό την προϋπόθεση του τέλους του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο όντως περιορίζει τους ρυθμούς σε όλες τις χώρες της Ευρώπης που έχουν αντίστοιχα μεγάλα προγράμματα- έχει το λεγόμενο cliff effect .
Ωστόσο, θέλω να αναφέρω κάτι. Σε σχέση με τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου, εμείς υιοθετούμε αυτές τις προβλέψεις της Commission, παρόμοια μοντέλα χρησιμοποιούμε κι εμείς, τα quest models, να θυμίσω στο μεσοπρόθεσμο προβλέπαμε και εμείς και η Commission 1,5% για το ’25. Έχει αυξηθεί η βάση και προβλέπαμε και για το ’28 πολύ πιο κάτω, 1,3%, και 0,4% για το ’29. Θα δείτε λοιπόν ότι είναι μακροχρόνιες προβλέψεις, ναι, και δεν περιλαμβάνουν και νέα μέτρα πολιτικής. Προφανώς με το που θα μπουν νέα μέτρα πολιτικής, όπως και τώρα που αυξήθηκε το ΑΕΠ, θα αυξηθεί και η πρόβλεψη. Κάθε χρόνο θέλει προσπάθεια, κάθε χρόνο θέλει μέτρα για να μένει το ΑΕΠ ψηλά.
Αλλά θα δείτε ότι όλη η καμπύλη, η μακροχρόνια πρόβλεψη έχει ανέβει προς τα πάνω εξ αιτίας των μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών που έχουμε κάνει το τελευταίο ένα έτος.
Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ: Υπάρχει πρόβλεψη στον προϋπολογισμό για κονδύλι σχετικά με τη ρύθμιση που θα αφορά στο βιομηχανικό – επιχειρηματικό ρεύμα;
Θ. ΠΕΤΡΑΛΙΑΣ: Για το ρεύμα το έχουμε αναφέρει, προβλέπει ουσιαστικά δαπάνες που κάνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, κατανομή των ρύπων και σημαντικές χρηματοδοτήσεις για τα προγράμματα που έχει. Οπότε αυτό που εξετάζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι βασικά δική του η πρωτοβουλία πως θα κατανείμει μεταξύ των επιλογών που έχει τα δικαιώματα ρύπων και τα προγράμματα που έχει τα συγχρηματοδοτούμενα, πως θα κατανείμει μεταξύ των προγραμμάτων και πως θα δώσει μεγαλύτερη βάση στο βιομηχανικό ρεύμα ή σε κάποιο άλλο πρόγραμμα. Οπότε εκεί είμαστε. Αλλά είναι πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος καθαρά.
ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
